Begroting in teken van forse bezuinigingen

23 oktober 2013

Het College presenteerde dinsdag 22 oktober de begroting 2014. De raad zal in een beeldvormende fase de begroting behandelen in haar vergadering van 31 oktober. Vaststelling van de begroting staat gepland in de raadsvergadering van 14 november. Naast de begroting presenteerde het college een pakket met maatregelen om te komen tot een sluitende begroting in 2016. Het pakket van maatregelen omvat een bedrag van 13 miljoen, waarvan reeds via de kadernota 2014, 5 miljoen is gerealiseerd in de begroting 2014. Over de resterende 8 miljoen dient de raad een standpunt in te nemen.

De totstandkoming van deze begroting is een intensief en tijdrovend proces geweest. Het resultaat is de uitkomst van een goede samenwerking tussen ons college en de ambtelijke organisatie. In de door de raad vastgestelde kadernota zijn al diverse bezuinigingsmaatregelen vermeld en verwerkt in de begroting. Om ons gemeentelijk huishoudboekje richting 2016 kloppend te krijgen en te houden zijn aanvullende bezuinigingsmaatregelen noodzakelijk.

Bezuinigingsplan
Deze maatregelen zijn nader uitgewerkt en toegelicht in het bezuinigingsplan. De voorgestelde bezuinigingen die al moeten ingaan in 2014 zijn financieel door vertaald in de eerste begrotingswijziging. Het college is ervan bewust dat het voorgelegde pakket aan bezuinigingsmaatregelen een pijnlijke ingreep betekent in de bestaande relaties, het aanbod aan voorzieningen, ondersteuning en zorgverstrekkingen, stimuleringsactiviteiten enz.

Proces
In het voorjaar 2013 is het begrotingstekort van onze gemeente vastgesteld oplopend tot 12 miljoen euro in 2016. Dit tekort is aan de gemeenteraad voorgelegd in de Kadernota 2014. In deze nota staan de uitgangspunten voor de nieuwe begroting voor 2014 en de daarbij behorende meerjarenramingen 2015 tot en met 2017.

Kadernota
De gemeenteraad stemde op 27 juni 2013 in met de Kadernota en gaf aan dat er 13 miljoen in plaats van 12 miljoen bezuinigd moest worden. De gemeenteraad heeft via een aangenomen motie namelijk besloten een miljoen extra te reserveren voor het ontwikkelen van nieuw beleid. Met de vaststelling van de Kadernota stemde de raad gelijktijdig in met een pakket aan bezuinigingsmaatregelen van 5 miljoen. Er moest dus in totaal nog 8 miljoen aan bezuinigingsmogelijkheden gevonden worden.

De vastgestelde bezuinigingen in de Kadernota zijn verwerkt in de begroting 2014, die de raad op 14 november 2013 ter vaststelling gaat behandelen. In de meerjarenbegroting moet het tekort in 2016 weggewerkt zijn. Anders keurt de provincie Zuid-Holland de begroting niet goed en komt de gemeente onder toezicht. Overigens is over het proces van de bezuinigingen regelmatig overleg gevoerd met de provincie, zowel op ambtelijk als op bestuurlijk niveau.

Wat is er al gedaan?
Na de vaststelling van de Kadernota is het college verder gegaan met het onderzoeken van de mogelijkheden om te bezuinigen op niet verplichte taken. Te denken valt aan besparingen op de openbare verlichting, het subsidiebeleid en de regelgeving. Maar ook aan maatregelen om onze vermogenspositie te versterken door bijvoorbeeld de verkoop van gemeentelijke eigendommen, zoals panden en openbaar groen. Daarnaast hebben wij opnieuw gekeken naar mogelijkheden op de verplichte taken van de gemeente en op de bedrijfsvoering.

Aan inwoners en personeel is gevraagd om bezuinigingsideeën te mailen. Aan deze oproep is volop gehoor gegeven. In totaal ontving de gemeente 172 ideeën! De organisatie heeft al deze ideeën beoordeeld en meegenomen in het verdere bezuinigingsproces. Een totaaloverzicht van alle bezuinigingsideeën is te raadplegen via www.goeree-overflakkee.nl onder het kopje ‘Uitgelicht’ en het sub-kopje ‘Bezuinigingen’.

Hand op de knip
Om de uitgaven te verminderen, is er vanaf juni een algehele bestedingsstop ingesteld. Daarnaast is besloten tot een vacaturestop voor de niet-vitale functies.

Coalitieakkoord
In deze begroting zijn alle beleidsvoornemens zoals genoemd in het coalitieakkoord vooralsnog integraal overgenomen en opgenomen in de daarvoor in aanmerking komende programma’s. U vindt de beleidsvoornemens per programma onder de zogeheten W-vragen (Wat willen we bereiken en Wat gaan we daarvoor doen?). De beraadslaging over deze begroting kan ertoe leiden dat sommige beleidsvoornemens anders verwoord moeten gaan worden.

Algemene uitkering, miljoenennota
De gemeente ontvangt van het Rijk middelen via de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Het gemeentefonds is een budget dat is opgenomen in de Rijksbegroting. Over de hoogte van deze uitkering wordt de gemeente geïnformeerd via circulaires, waarvan de belangrijkste verschijnen in de maanden mei en september. Niet onbelangrijk is om te vermelden dat in deze begroting 2014 rekening is gehouden met de uitkomsten van de meicirculaire 2013. In de tussentijd is het Prinsjesdag geweest en is de troonrede over de miljoenennota voorgelezen. Voor de gemeenten zijn de uitkomsten verwoord in de septembercirculaire. We weten inmiddels dat het kabinet 6 miljard extra gaat bezuinigen. Op 11 oktober jl. heeft het kabinet overeenstemming bereikt over de rijksbegroting. Deze overeenstemming is vastgelegd in het zogeheten ‘herfstakkoord’. Er is getracht een doorrekening te maken wat de gevolgen van de extra bezuinigingen voor onze gemeente zijn.

Aanvankelijk is al rekening gehouden met een nadeel van € 5 ton. Door de aanvullende bezuinigingen van het rijk loopt dit extra iets op met ruim € 2,5 ton in 2016. Hier staat tegenover dat ook een voordeel te verwachten valt door een hogere doeluitkering die we gaan ontvangen voor de uitvoering van diverse wetten in het sociaal domein (WWB/IOAW/IOAZ/ BBZ etc.).

De raad aan zet
In de aanbiedingsbrief bij de begroting wordt duidelijk dat er hoge prioriteit aan het ombuigingsproceswordt gegeven. Het college beseft dat het bezuinigingsplan een aantal ingrijpende maatregelen bevat. Afhankelijk van de uitkomsten van de besluitvorming in de raad, zal het college de bezuinigingen zoveel als mogelijk oppakken in overleg met de samenleving. Dit wordt gedaan door de inwoners, ondernemers en andere belanghebbenden te betrekken in de uitvoering van de voorstellen waartoe de raad zal gaan besluiten. Daarnaast zal de gemeente, daar waar nodig, ondersteuning c.q. begeleiding aanbieden voor het kunnen realiseren van de bezuinigingsdoelstellingen.

20131022 Raadsbrief begroting 2014 (pdf)
20131022 Bezuinigingsplan versie 1.4
(pdf)