[Video] Nieuwjaarstoespraak 2024 van burgemeester Grootenboer

Omdat de gever – een echtpaar – vond dat het nodig was. Ze zagen, lazen, hoorden dat er veel aan de hand was op Goeree-Overflakkee. Ze vonden dat ze dit moesten doen. Geen lang betoog of uitgebreide uitleg. Nee, ‘gewoon’ drie potten met jam. Heel simpel. Heel klein. Maar, eigenlijk heel groot. Het gebaar was ontroerend en waardevol. Deze mensen hadden de moeite genomen om te zaaien, te oogsten, te verwerken, te brengen en weg te geven.

Dames en heren,

Namens het gemeentebestuur heet ik u van harte welkom op de nieuwjaarsreceptie 2024 van de gemeente Goeree-Overflakkee. Het doet me goed om u hier te zien.

Boven deze nieuwjaarstoespraak staat als titel: Duurzaam Goeree-Overflakkee. In de voorbereiding was ik even bang dat sommigen van u nu zouden zuchten: ‘o nee, niet weer’. Duurzaam, het lijkt soms verworden tot een modewoord. Een hol woord dat te pas en te onpas overal bij wordt gebruikt. Ja, we weten dat we duurzaam en groen bezig moeten zijn. We zien immers steeds vaker de gevolgen van ons handelen in het verleden, zowel wereldwijd als in ons eigen land. We moeten duurzaam verwarmen, duurzaam afval scheiden, duurzaam inkopen. Maar duurzaamheid is zoveel meer.

Als ik naar onze gemeente kijk, dan zien ik hoe duurzaamheid op vele vlakken in de praktijk wordt gebracht. Nuchter. Vernieuwend.  Zonder dwang, maar gewoon omdat we zo zijn. Duurzaamheid beperkt niet, maar verrijkt ons en verruimt juist onze blik. We willen met elkaar goed voor onze omgeving zorgen, want we moeten door. En, belangrijker nog: onze kinderen moeten door met deze wereld waar we er maar één van hebben. Duurzaamheid getuigt van uithoudingsvermogen. Van volhouden. Niet alleen voor de korte termijn, maar juist voor de lange termijn.

Op internet werd het in kindertaal uitgelegd: Duurzaamheid betekent dat er blije mensen en dieren leven, nu en in de toekomst. En dat er altijd genoeg is voor iedereen. Dat is de essentie. Niet meer en niet minder. Daar kun je toch niet tegen zijn?

Genoeg voor iedereen. Ik ben ervan overtuigd dat er in onze gemeente genoeg is voor iedereen. En dat bedoel ik niet gelijk in financiële zin. Ik wil zeker niet voorbijgaan aan al die inwoners die worstelen om rond te komen. Door de hoge energiekosten en de stijgende prijzen in de supermarkt. Er zijn ook op Goeree-Overflakkee vele gezinnen die hulp nodig hebben. Als gemeente, als samenleving, willen we er graag voor hen zijn, dat is sociale duurzaamheid.

Maar ik zie weldegelijk veel overvloed als ik kijk naar onze natuur, naar onze dorpen, naar onze gemeente:

Een overvloed aan leven. Staatsbosbeheer had zichzelf begin van 2023 als doel gesteld om minimaal 3000 soorten te identificeren in de Grevelingen. Vlinders, mossen, paddenstoelen, vogels, insecten. Het leeft er allemaal. Al begin november was de grens van 3000 soorten gehaald. U en ik zullen al die soorten ongetwijfeld niet allemaal herkennen en kunnen benoemen, maar dat betekent niet dat ze er niet zijn. Dat geldt eigenlijk voor heel Goeree-Overflakkee.

Een overvloed aan energie. Er is zo veel moois te ontdekken en er gebeurt zoveel. In de natuur, in de dorpen, overal. Ik noem bijvoorbeeld de veelkleurigheid en energie van onze inwoners en ondernemers. De vele vrijwilligers die zich met hart en ziel inzetten voor hun cluppie, hun muziekvereniging of hun buurthuis. De inwoners die meedenken over een klimaatkrachtig Goeree-Overflakkee. Of onze ondernemers die – en dat heeft het gemeentebestuur, dit jaar weer bij een aantal bedrijfsbezoeken mogen zien – door innovatie én creativiteit stappen zetten richting een duurzame toekomst.

Een overvloed aan helpende handen. Ik denk ook aan de mantelzorgers die klaarstaan om een medemens de aandacht te geven die nodig is. Of de hulpverleners van de brandweer, ambulance, KNRM, reddingsbrigade of de politie, die altijd paraat staan. Allemaal redenen om met elkaar dankbaar voor te zijn. Dat is overvloed, maar je moet het wel willen zien. En je moet je realiseren dat overvloed ook verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Gaan we er op de goede manier mee om? Of gaan we langzamerhand van overvloed naar schaarste? We moeten elkaar daar scherp in houden, goede keuzes maken, inspireren waar dat maar kan en aanspreken als dat nodig is.

De overvloed was er in 2023. Vol verwachting gaan we 2024 in. Dat geldt voor mij als burgemeester, en voor het hele college. Als college namen we kortgeleden voor u een nieuwjaarswens op. Kijkt u mee?

We zetten duurzame stappen. Afgelopen juni besloten de inwoners van Stad aan ’t Haringvliet massaal om hun dorp op korte termijn aardgasvrij te laten zijn. Waar een klein dorp groot in kan zijn. Door gezamenlijk over te stappen op groene waterstof of door te kiezen voor een eigen oplossing. Een stap met lef, want je bent als dorp voorloper in een ontwikkeling die andere dorpen in de toekomst nog gaan maken. Ooltgensplaat, Stellendam, Sommelsdijk. Het zijn dorpen waar het afgelopen jaar onder de noemer Klimaatkrachtig Goeree-Overflakkee samen met inwoners stappen zijn gezet richting een duurzame toekomst met schone energiebronnen, een circulaire economie en een omgeving die goed is voorbereid op het veranderende klimaat

We bouwden aan de woningopgave. Met de Omgevingswet voor de deur passeerden zeker het laatste half jaar veel plannen de revue. Hof van Lucard in Nieuwe-Tonge, Nollepolder in Melissant, het oude kampeerterrein in Oude-Tonge, de Kleine Boezem in Dirksland, Bommelerbosch in Den Bommel. Ook dat doen we met het oog op de toekomst. We weten dat onze jongeren noodgedwongen lang bij hun ouders blijven wonen vanwege het tekort aan betaalbare huur- en koopwoningen. Een snelle oplossing is er niet. Het is een traject van lange adem, creativiteit en doorzettingsvermogen.

Dat geldt ook voor de nieuwbouw en renovatie van schoolgebouwen. De nieuwbouw in Sommelsdijk, voor OBS de JC van Gent, wijkvereniging De Zwaluw en Kibeo Kinderopvang, is inmiddels in een fase gekomen waarin het gebouw vorm krijgt. Hopelijk gaat dit jaar de eerste schop de grond in.

Daarbij noem ik ook de omgevingsvisie. Hoe gaan we in de toekomst om met belangrijke thema’s als woningbouw, verkeer, veiligheid, duurzaamheid, natuur, economie en recreatie? Daar willen we met elkaar over in gesprek. Met inwoners, ondernemers en andere betrokken partijen. Welke duurzame keuzes gaan we maken? Daar gebruiken we onder andere ons online participatieplatform praatmee.goeree-overflakkee.nl voor. Praat mee, denk mee, doe mee en beslis mee over buurt, dorp, over Goeree-Overflakkee. Voor de toekomst, maar ook voor projecten nu.

We maakten het afgelopen jaar ook plannen voor een duurzame gemeentelijke organisatie. Dat gaat ook over onze eigen huisvesting. We hopen dit jaar de eerste stappen te zetten om te komen tot goede huisvesting. Duurzame inzetbaarheid van onze medewerkers is belangrijk, investeren in het werkgeluk en de vitaliteit van de organisatie. Maar ook een inspirerende omgeving om met andere overheden, ondernemers, inwoners en organisaties samen te werken. Ik ben ervan overtuigd dat die investeringen zichzelf terugbetalen in het resultaat voor de inwoners van Goeree-Overflakkee.

Met ons ontwikkelbedrijf Webego verlegden we de focus. We bedachten een nieuwe naam: GOwerkt. De afgelopen jaren maakte die organisatie een ontwikkeling door: van focus op productie, naar focus op de mens. Het gaat om het benutten van talent, vaak ongezien talent, het zien van kansen en het helpen van inwoners naar werk dat bij hen past. We vinden het belangrijk om een gemeente te zijn waar iedereen kan meedoen. Inclusief. Het maakt niet uit wat je leeftijd, culturele achtergrond, gender, inkomen, talenten of beperkingen zijn. Meedoen op school, bij clubs en verenigingen en dus ook op de arbeidsmarkt. Duurzaam ontwikkelen, werken aan de toekomst. Voor de medewerkers, voor het eiland. GOwerkt voor onze inwoners. Ook voor hen die een extra steuntje in de rug nodig hebben.

We streden en strijden voor een toekomst van onze vissers en onze boeren. Zij aan zij. Je ziet dat duurzame ontwikkeling niet vanzelfsprekend is. Soms wil je heel graag. Je investeert, maar er zijn allerlei krachten die een duurzame ontwikkeling in de weg staan. Dat zien we in de visserij. Regels, onzekerheid, beperkingen. De toekomst is onzeker. Ook de agrarische sector worstelt. Het zijn sectoren die eeuwenlang bepalend zijn geweest in de ontwikkeling van ons eiland. We hebben ze nog steeds hard nodig op Goeree-Overflakkee en zijn ervan overtuigd dat er een toekomst voor hen is op Goeree-Overflakkee.

Het hele jaar hebben we ook samen met andere gemeenten, bij de Tweede Kamer aandacht gevraagd voor de regionale ziekenhuizen. Voor Het Van Weel-Bethesda ziekenhuis. Het is voor een duurzame toekomst van Goeree-Overflakkee noodzakelijk dat er goede ziekenhuiszorg en een goede op elkaar afgestemde zorgketen voorhanden is. Deze zorg staat onder druk. Onze inzet lijkt inmiddels zijn vruchten af te werpen, maar het blijft nodig om alert te zijn.

We weten uit de onderzoeken dat het vertrouwen in de overheid momenteel laag is. Het geeft ons als ambtelijke organisatie, college en gemeenteraad de verantwoordelijkheid om te laten zien dat we te vertrouwen zijn. Dat we betrokken zijn bij onze samenleving. Een betrouwbare gemeente met mensen die altijd het belang van Goeree-Overflakkee voor ogen hebben. Maar dat is niet altijd het individuele belang, hoe goed we ook oog hebben voor het hele plaatje.

Ik denk ook dat u als inwoners een verantwoordelijkheid heeft. Wees gezond kritisch, maar ga duurzaam met elkaar om. Met respect, luister naar elkaar, stel open vragen, probeer je in te leven in de argumenten van de ander, trek geen overhaaste conclusies en gun elkaar soms het voordeel van de twijfel. Vanuit een grondhouding van waardering voor elkaar. En spreek elkaar aan bij grensoverschrijdend gedrag.

Het afgelopen jaar zagen we zorgen, bijvoorbeeld bij de opvanglocaties voor Oekraïense vluchtelingen, statushouders en asielzoekers. Zorgen vanuit de buurt zijn begrijpelijk. Opeens word je in je vertrouwde omgeving geconfronteerd met iets wat onbekend is. We hebben als overheid én verantwoordelijke de taak om te luisteren en uitleg te geven. En om te kijken hoe we die zorgen kunnen vertalen en verwerken bij een plan of project.

Gelukkig is de ervaring op de opvanglocaties goed. Er is een mooi samenspel ontstaan tussen de Oekraïners, asielzoekers, statushouders én de andere inwoners van Goeree-Overflakkee. Ik wil een groot compliment geven aan al die buurtbewoners, die ondanks hun eigen twijfels oog hebben voor de noodzaak en begrip tonen en deze nieuwe inwoners gastvrij opnemen in onze samenleving.

Want dat is hard nodig. De wereld is in rep en roer. Van de Kerstgedachte “Vrede op aarde” is helaas geen sprake. Soms realiseren we ons niet hoe goed we het hier hebben. En daarom is het goed dat ook onze gemeente de verantwoordelijkheid neemt om een steentje bij te dragen. Het is goed om samen na te denken over duurzaamheid. Niet alleen waar het grondstoffen en energie betreft, maar in de ruimste betekenis van dat woord.

En dan eindig ik toch weer met de drie potten met jam. Ik zeg niet dat u een moestuin moet beginnen. Of dat we allemaal potten jam moeten uitdelen. Maar ik wil u wel vragen om dit jaar nog even aan de drie potten met jam te denken. Neem de moeite om te zaaien, te oogsten, te verwerken, te brengen én weg te geven. Voor een duurzame toekomst, voor een duurzame samenleving, voor een duurzaam Goeree-Overflakkee. Een eiland waar we samen trots op zijn. Nu én in de toekomst.

Ik wens u allen nogmaals een mooi, liefdevol, veilig en gezond 2024.